Stel, een 99% fossiel bedrijf presenteert zich als dé expert in de energietransitie. Daar trapt toch niemand in? Blijkbaar wel. Shell mag op hoog niveau meepraten over de energietransitie met een boodschap dat de maatschappij nog lang afhankelijk blijft van olie en gas. Hoe speelt de multinational dat klaar?

Shell organiseert in oktober voor de tweede keer een festival voor basisscholieren over technologie en schone energie: greenwashfestival Generation Discover. Vorige jaar kreeg het festival subsidie van gemeente Den Haag. Dit jaar zijn zelfs het ministerie van Defensie en de politie partner. Zien deze overheidsorganisaties niet dat zij met hun logo een stempel van goedkeuring geven aan een bedrijf dat klimaatverandering verergert? Zien ze niet dat klimaatverandering een bedreiging vormt voor de veiligheid, die zij juist willen garanderen?

Greenwashing met duurzame poffertjes
Beïnvloeding gebeurt vaak op een heel subtiele wijze. Namelijk recht onder je neus. Juist daardoor heb je niet in de gaten dat je beïnvloed wordt. Shells festival Generation Discover gaat over de wind en de zon, en vooruit, ook een klein beetje over gas. Kinderen leren er hoe ze met dansen zelf energie opwekken. Het iconische reuzenrad draait op groene stroom. Er staat een foodtruck met biologische poffertjes en de melk van cappuccino wordt op geschuimd met zonne-energie. Er hangen grote posters van de Nederlandse energiemix (aardgas 39% - aardolie 39%). Grote afwezige is een visual van Shells eigen energiemix: 1% schone energie en 99% fossiele energie.

Misplaatst vertrouwen
Met activiteiten en lesprogramma’s voor universiteiten en (basis)scholen over schone energie, toont Shell zich betrokken bij de maatschappij van nu én de toekomst. Shell laat zien dat het kennis heeft van het probleem én de oplossing. Dit geeft burgers, beleidsmakers en politici het vertrouwen dat Shell er als ‘expert’ bovenop zit en handelt in ons beste belang. Dat vertrouwen is misplaatst. Shell heeft geen belang bij een snelle energietransitie. Vorig jaar kocht Shell voor 64 miljard euro British Gas. Dat is een flinke investering in een in-en-in fossiele koers. Een investering die de fossiele multinational dubbel en dwars wil terugverdienen.

Leun maar achterover 
Met Generation Discover wil Shell kinderen interesseren in technologie. Shell daagt kinderen uit om de ontdekkers van de toekomst te worden, om de toekomst van energie te maken. ‘Daar is de denkkracht van de volgende generatie voor nodig’, schrijft Shell letterlijk op z’n website. Daarmee zegt Shell ook: er is genoeg tijd is om het klimaatprobleem op te lossen. De volgende generatie lost het wel op. Leun maar achterover.

‘Aardgas is oplossing’
Ook in andere kinderactiviteiten en lespakketten van Shell, ontbreekt de urgentie van klimaatverandering en de noodzaak om nú iets te doen. Shell stelt liever gerust. Zo beweert het in lespakketten dat aardgas een deel van de oplossing van het klimaatprobleem is en dat Carbon Capture and Storage de scherpe randjes van klimaatverandering weghaalt. Ook zegt de multinational dat de maatschappij nog lang afhankelijk blijft van olie en gas. Tja, als je kinderen maar vroeg genoeg inpepert dat onze maatschappij niet zonder fossiel kan, krijg je nog gelijk ook.

Lobby-prijs 
Afgelopen juni won Shell een belangrijke Europese lobby-prijs voor Generation Discover Festival. Geen communicatieprijs, geen PR-prijs, geen prijs voor het bedrijf dat de meeste kinderen weet te interesseren voor techniek. Nee, een lobby-prijs. Een prijs dus voor ‘het systematisch beïnvloeden van de besluitvorming bij politici en beleidsmakers.’ Dat is niet gek, als je ziet dat Shell zich met Generation Discover kan positioneren als maatschappelijk betrokken ‘thought leader’ van de energietransitie. Als thought leader mag de directeur External Affairs van Shell meepraten over de curriculumherziening op basisscholen. Als thought leader mag de CEO van Shell stralen op het podium van de Nationale Klimaattop. Een festival over schone energie met het doel om de energietransitie te vertragen. Je moet er maar opkomen. Wie bedenkt zoiets? Het antwoord daarop is Edelman PR. Voor Shell bedacht Edelman de campagnes Generation Discover, Make the Future en Eco Marathon. Ooit was Edelman een van de grote jongens die de gezondheidsrisico’s van tabak versluierden. Nu loopt er in de VS een petitie tegen het PR-bureau omdat het Shell, Chevron en Mobil als klant heeft en daarmee klimaatverandering verergert.De petitie is meer dan 54.000 keer ondertekend.

Grote vriendelijke oliereus 
Natuurlijk weet de overheid dat Shell ook een schaduwkantje heeft. Maar wat dichtbij is en nu, maakt nou eenmaal meer indruk dan dat wat ver is en straks. Mocht Shell weer eens slecht in het nieuws zijn vanwege mensenrechtenschendingen, klimaatschade of milieurampen ver weg, dan herinneren de bestuurders en beslissers de blije kindergezichten van Generation Discover. Als grote vriendelijke oliereus mag Shell de overheid dan vertellen: de energietransitie moet wel ‘realistisch’ zijn, we hebben nog lang olie en gas nodig. Of te wel: maak niet té veel haast met het vervangen van fossiele brandstof.

Shell is er niet voor kinderen 

Net zo min als een sigarettenfabriek een campagne zou lanceren om minder sigaretten te verkopen, zo zou ook Shell nooit een campagne beginnen om minder olie en gas verkopen. Je zou het bijna vergeten als je tijdens Generation Discover de blije kinderen met duurzame poffertjes en flyers van defensie ziet, maar Shell is er voor z’n aandeelhouders. Niet voor kinderen.

Doe mee: Ontmasker Shell Klimaatmars 
Loop op 30 september mee in de Ontmasker Shell Klimaatmars, georganiseerd door de nieuwe burgerbeweging Fossielvrij Onderwijs. Samen gaan we de greenwashing van Shell in het onderwijs ontmaskeren. We starten op het Malieveld (waar op dat moment de tenten worden opgebouwd voor Generation Discover Festival), lopen langs het hoofdkantoor van Shell en we eindigen bij het ministerie van Onderwijs. Daar vragen we de minister: maak een einde aan de invloed van kolen, olie en gas in de klas! Het wordt een creatieve tocht, neem je kinderen mee!

Meer informatie vind je hier